Konferencja naukowa poświęcona 25-leciu funkcjonowania pracowni mikrosondy elektronowej

19 07 2024

W dniach 17 i 18 czerwca 2024 roku na Wydziale Geologii Uniwersytetu Warszawskiego przy al. Żwirki i Wigury 93 odbyła się pod auspicjami Polskiego Towarzystwa Mineralogicznego konferencja naukowa poświęcona 25-leciu funkcjonowania pracowni mikrosondy elektronowej. Pierwszy dzień konferencji poświęcony został prezentacjom głównych osiągnięć naukowych, do uzyskania których w dużym stopniu przyczyniły się wyniki badań przeprowadzonych w pracowni mikrosondy elektronowej na przestrzeni ostatnich 25 lat. Dyskusję naukową otworzyła Pani Dziekan Wydziału Geologii dr hab. prof. ucz. Ewa Falkowska. Na początku prof. dr hab. Bogusław Bagiński wspólnie z inicjatorem powstania pracowni mikrosondy elektronowej prof. dr hab. Andrzejem Kozłowskim przypomnieli historię organizacji oraz ćwierćwiecza funkcjonowania tej ważnej szczególnie dla całego środowiska mineralogicznego, petrologicznego jednostki. Zwrócili oni szczególną uwagę na rolę pracowników, w szczególności na osobę nieżyjącego już niestety dr Piotra Dzierżanowskiego oraz Pani Lidii Jeżak, którzy dzięki swemu zaangażowaniu stworzyli wyjątkową pracownię, gdzie każdy kto potrzebował rzetelnej, precyzyjnej i szybkiej analizy składu chemicznego w mikroobszarze mógł przy ich asyście Piotra i Lidii wykonać ją szybko i precyzyjnie w przyjaznej, miłej atmosferze. Nie pominięte zostały również zasługi położone przez dr Petrasa Jokubauskasa i dr Beatę Marciniak-Maliszewską, którzy z powodzeniem kontynuują i rozwijają osiągnięcia swoich poprzedników. Dzięki 500 000 analiz wykonanych w pracowni mikrosondy powstało ponad 300 publikacji o ogólnoświatowym zasięgu oraz powstało 79 nowych faz mineralnych opisanych i zaaprobowanych przez IMA.

Zaproszeni goście w osobach prof. dr hab. Iriny i Evgenija Gałuskinów oraz prof. dr hab. Adama Pieczki, mineralogów, którzy większość swoich ważnych osiągnięć, w dużej mierze zawdzięczają danym uzyskanym na mikrosondach Wydziału Geologii, przedstawili podsumowania swoich osiągnięć naukowych oraz interesujące aspekty i ciekawostki dotyczące badań nowych faz mineralnych opracowywanych często we współpracy z dr Piotrem Dzierżanowskim. Ważnym momentem pierwszej części konferencji było odsłonięcie przez prorektora prof. dr hab. Zygmunta Lalaka oraz żonę dr. Piotra Dzierżanowskiego Izę Dzierżanowską, przy wejściu do pracowni mikrosondy elektronowej, tablicy pamiątkowej poświęconej osobie dr. Piotra Dzierżanowskiego, pierwszego kierownika i organizatora pracowni mikrosondy, którego imię nadano pracowni.

Kolejne sesje prezentacji pierwszego dnia konferencji poświęcone były wykładom prezentującym rezultaty badań osiągnięte przy dużym wsparciu danych pochodzących z analiz mikrosondowych. Swoje rezultaty badań przedstawili między innymi goście zagraniczni: prof. Daniel Harlov z GFZ Poczdam, prof. Gražina Skridlaite z Instytutu Geologii i Geografii z Wilna czy prof. Leonid Shumlyanskyy z Ukraińskiej Akademii Nauk w Kijowie. Równolegle w przerwach pomiędzy wykładami można było zapoznać się z prezentowanymi również posterami. W sumie w obradach pierwszego dnia wzięło udział 90 uczestników.

Drugiego dnia konferencji zaplanowany został szereg zajęć w formule workshopu przybliżających uczestnikom konferencji nowe narzędzia analityczne dostępne na Wydziale Geologii UW, a które podobnie jak mikrosonda elektronowa dostępne są wszystkim naukowcom, którzy pragną do swoich prac wykorzystać najnowsze osiągnięcia technik analitycznych. W workshopie obejmującym zajęcia z zaawansowanych technik analitycznych pozwalających na uzyskanie wysokiej jakości analiz mikrosondowych, wykorzystania nowych technik wynikających z połączenia spektroskopii ramanowskiej z mikroskopią skaningową w jeden układ badawczy, podstaw dyfrakcji elektronów wstecznie rozproszonych (EBSD) do badania struktur minerałów pod elektronowym mikroskopem skaningowym, zaawansowanych technik analizy składu i obrazu świeżych próbek skał i minerałów na cyfrowym mikroskopie optycznym oraz analizatorze składu chemicznego firmy Keyence udział wzięło w sumie 26 osób.

Organizacja wydarzenia była możliwa dzięki dofinansowaniu ze środków Instytutu Studiów Zaawansowanych w ramach Programu IDUB.